بانک ‌ملی ‌ایران در 17 شهریور 1307 به‌موجب «قانون تأسیس بانک ملی ایران» مصوبِ 14 اردیبهشت 1306 تأسیس شد و در 20 شهریور 1307 طی مراسمی رسمی افتتاح گردید. در ابتدای تأسیس، بانک فاقد ساختمانی مختص به خود بود، اما در 25 تیر ماه سال 1312 عملیات احداث ساختمانِ شعبه آغاز شد و در سوم اردیبهشت ماه سال 1315 این بنا به بهره‌برداری رسید.

در سال 1318 بانک ملی ایران اقدام به معرفی نوعی حساب موسوم به «صندوق پس‌انداز ملی» نمود که استقبال گسترده مردمی از آن سبب گردید بنای اولیه بانک به «ساختمان صندوق ‌پس‌انداز ملی» مشهور گردد. این ساختمان تا سال 1333 که بنای جدیدی در مجاورت آن به‌عنوان شعبه و ادارات مرکزی بانک تکمیل و مورد بهره‌برداری قرار گرفت، به‌عنوان تالار معاملات بانک شناخته می‌شد.

ساختمان صندوق پس انداز در تاریخ 20/09/1379 با شماره 2930 در ردیف فهرست آثار ملی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به ثبت رسید و پانزده سال بعد، براساس مصوبه شماره 2176 مورخ 18/01/1394 هیأت مدیره بانک ملی ایران، برای تأسیس موزۀ بانک اختصاص یافت که پس از انجام عملیات بازسازی و مرمت، در 21 تیر ماه 1396، مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

در موزه بانک ملی ایران آثار بسیاری همچون: سکه‌های قدیمی ایران از دوره هخامنشیان تا دوران معاصر، اسناد و دستگاه‌های مورد استفاده در بانک از بدو تأسیس صنعت بانکداری تا کنون، مجموعه کاملی از اسکناس‌های ایران و سایر کشورها، آثار متنوع اهدایی به بانک از سوی بانک‌ها و مؤسسات ایرانی و خارجی، تابلوهای نقاشی مربوط به دوره قاجار و پس از آن، انواع آثار زرین و سیمین، تابلوهای خطاطی و نقاشی‌خط، ظروف آبگینه، آثار مختلف قلم‌زنی، پرتره مدیران کل اسبق بانک، نمونه‌هایی از کتب و دیگر آثار چاپ‌شده در چاپخانه بانک ملی ایران، سکه‌های ملل، انواع فرش و ... به نمایش درآمده‌اند.

در مجموعه اسکناس‌های موزه بانک ملی ایران که یکی از بخش‌های منحصربفرد موزه به‌شمار می‌آید، تمام اسکناس‌های نمونه (دارای شماره سریال صفر) در معرض نمایش قرار گرفته‌اند. شایان ذکر است که بانک ملی ایران از سال 1311 نخستین اسکناس‌های خود را در کشور به‌جریان انداخت و تا زمان تأسیس بانک مرکزی ایران در سال 1339، وظیفه چاپ اسکناس را برعهده داشت.

موزه بانک ملی ایران، ضمن معرفی تاریخچۀ شکل‌گیری این بانک و روند تحول بانکداری در صد سال اخیر، در تلاش است تا به عنوان نخستین موزۀ تخصصی حوزۀ پولی و بانکیِ کشور، با روایت نقش برجسته بانک ‌ملی ‌ایران در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور، میراث غنی و ارزشمند این بانک را در معرض دید مخاطبان خود قرار دهد.